مقدمه
آلمان سرزمین رویایی خیلی از افراد برای زندگی است. چنان که افراد زیادی از کشورهای مختلف، آلمان را بهترین کشور دنیا می دانند و دوست دارند به آلمان مهاجرت کنند.

وقتی برای چندمین سال پیاپی آلمان به عنوان محبوب ترین کشور جهان برای زندگی انتخاب شد، تیتر جالب یکی از روزنامه های آلمانی این بود: «واقعیت این است که همه دنیا آلمان را دوست دارند ولی آلمان کسی را دوست ندارد».
آلمانی ها دارای فرهنگ رفتاری خاصی هستند و در برخی از موارد به ظاهر حتی با خودشان هم قهر هستند. معمولا زمانی با افراد دیگر رابطه دوستانه برقرار می کنند که مطمئن باشند از وی چیزی نمی خواهد. لذا دوست آلمانی پیدا کردن در آلمان از کارهای سخت و طولانی است و همیشه یک فاصله خاص از طرف آنها وجود دارد.
در آلمان خارجی ها با خارجی ها دوست می شوند اما با همه اینها واقعیت این است آلمان بهترین کشور دنیاست، از نظر کیفیت زندگی، احترام به انسانها، نظم و انضباط و مقررات کاری و رفتاری، و دانش و خردپیشگی عمومی.
اقامت و زندگی در آلمان به افکار و ذهنیات فرد بستگی دارد. بسته به آنکه آدمها شروع زندگی خود را در آلمان چگونه آغاز کرده باشند، یا چقدر با برنامه حرکت کرده باشند، و یا چقدر برون گرا یا درونگرا هستند، یا در چه سنی هستند، شرایط خیلی فرق خواهد کرد و نگاه شما ممکن است عوض شود. با این حال همه کشورها و بویژه ایران باید آلمان را اولویت اول الگوبرداری توسعه خود قرار دهند.
برای آمدن به آلمان باید در سن پایین باشید و در سن بالای ۳۰سال تطبیق فرهنگی و یادگیری زبان خیلی سخت تر است. بهترین راه مهاجرت به آلمان از طریق ادامه تحصیل است و بعد از اتمام درس براحتی می توانید در آلمان بمانید.
در صورت امکان غرب آلمان را برای اقامت و زندگی انتخاب کنید حتی اگر خیلی گران باشد اما برای مسافرت به شرق بروید. هر چند قوانین و مقررات برای اخذ اقامت و ویزا از سوی شرق آلمان راحتر از غرب می باشد و برای ورود به آلمان و گرفتن ویزای اولیه، پیشنهاد ما شرق آلمان است.
آلمان یک کشور سوسیالیستی هست و هرگز بمانند ایران براحتی پول دار و ثروتمند نخواهید شد. در آلمان گردش های مالی و درآمدها بشدت کنترل می شوند. البته همین رمز موفقیت این کشور است.
اگر اهل کار باشید و حتی اگر یک کار ساده داشته باشید براحتی و خیلی زود به همه چیز می رسید و حتی می توانید از درآمد ماه اول کاری خود یک ماشین بخرید چیزی که در ایران بعد از چند دهه کارگری ساده محال است
باید غربت سنگین آلمان را در نظر داشته باشبد. زندگی در هر کشوری، از نظر راحتی و صمیمت با مردم میزبان، قطعا بهتر از آلمان است. اما هیچ جا در جهان از نظر کیفیت، نظم و مقررات و قوانین حمایتی مانند آلمان نیست.
با این حال برای خیلی ها در آلمان تحمل رفتار سرد مردم واقعا سخت است. مهاجرانی که در سن پایین به آلمان آمدند و مدرسه و دانشگاه به زبان آلمانی رفتند یا توانستند با یک آلمانی ازدواج کنند شرایط برایشان خیلی بهتر است.
اگر چند سال در آلمان زندگی کنید، این تناقض را کاملا” لمس خواهید کرد. اما اگر بعد از آلمان، در هر جای دیگر دنیا زندگی کنید، صرف نظر برخورد سرد مردم، هیچ جا دیگر برای شما مثل آلمان نخواهد شد.هم دوست دارید از آلمان بروید و هم اینکه نمی توانید بروید.
اجازه اقامت و ثبت محل سکونت
اجازه اقامت

اجازه اقامت ، همان PR معروف در کشورهایی مثل کانادا یا امریکا می باشد. کلیه افراد خارجی که به آلمان سفر می کنند و قصد دارند بیشتر از ۹۰ روز در آلمان بمانند(مثل ویزای تحصیلی، کاری و … )، بعد از ورود به آلمان باید به اداره اتباع خارجی محلی (Landeseinwohneramt) یا (Auslanderamt) مراجعه نموده و برای دریافت اجازه اقامت خود (Aufenthaltserlaubnis ) اقدام نمایند.
یعنی در واقع به محض آنکه فرد در دانشگاه/کالج ثبت نام کرد و یا شغلی پیدا کرد، باید درخواست خود را برای اجازه اقامت به اداره مربوطه اعلام نماید.
اگر شما درآمد منظم یا منابع مالی کافی نداشته باشید، درخواست شما رد خواهد شد. منابع مالی برای دانشجویان همان ۱۰۲۳۶ یورویی است که به همراه خود به آلمان می برند و در بانک می سپارند.
اقدام نکردن برای اخذ مجوز اقامت قبل از آنکه ویزای سه ماهه ایی که در ایران دریافت کرده اید، به پایان برسد یک خلاف جدی و شاید منجر به جریمه شدن فرد و یا حتی اخراج او از آلمان خواهد شد
ثبت محل سکونت (Anmeldung)

همه افرادی که در هر کجای کشور آلمان زندگی می کنند و همچنین اتباع این کشور، باید محل زندگی خود را ثبت نام کنند و یا به عبارتی آدرس دقیق محل زندگی خود را به مراجع ذی صلاح در آلمان اعلام نمایند. البته این به این معنی نیست که شما احساس کنید دولت آلمان همواره کنترل خاصی بر روی شما به عنوان یک فرد خارجی دارد.
بلکه این برای پیشگیری از بروز جرایم و یا پیگیری جرایمی است که ممکن است اتفاق بیافتد و هر کس که از این مقررات سرپیچی کند، جریمه خواهد شد. خاطر نشان می گردد که این قانون در اکثر کشورهای دنیا اجرا می شود.
بنابراین شما باید ظرف مدت یک هفته پس از ورود به آلمان، محل اقامت خود را که در یک خانه شخصی، خوابگاه و یا حتی در منزل دوست خود اگر هستید،به اداره مربوطه اعلام نموده و نسبت به ثبت آدرس محل زندگی خود اقدام نمایید. اگر در یک هتل به مدت حداقل دو ماه اقامت دارید، این کار ممکن است توسط کارمندان هتل انجام گیرد و یا باید نام خود را نزد مراجع ذی صلاح ثبت کنید.
ثبت اولیه(Anmeldung)در شهرداری مستلزم ارائه آدرس دقیق محل سکونت شما به اداره ثبت محل ساکنین محلی Einwohnermeldeamt می باشد. این اداراه بابت انجام این کار هزینه ای را از شما در یافت نمی کنند.
اگر محلی را برای اقامت خود در نظر می گیرید، این محل حتما” قابل ثبت شدن(Anmeldung) باشد.
برای ملده کردن، نیاز به قرارداد خانه و پاسپورت یا کارت اقامت خود دارید. در روزهای بعد برای تمدید ویزا، به برگه آنملدونگ بشتتیگونگ نیاز دارید. اداره ها و سازمانهایی که این کار را انجام میدهند، در آلمان متفاوت است.
در بعضی شهرها Rathaus این کار را انجام میدهد و در شهرهای بزرگتر اداره مهاجرت auslanderbehörde برای خارجی ها اینکار را انجام میدهد. مثلا هانوفر برای بعضی مناطق اداره مهاجرت maschstr و بعضی دیگر leinstr انجام میدهد. اطلاعات و مدارک را از شما میگیرند و در انتها دو برگه به شما میدهند.
یک برگه anmeldungsbestätigung و برگه دیگر اصطلاحا BMG که شما این برگه را باید تحویل صاحبخانه خود دهید تا برای شما پر و امضا کند و دوباره تحویل شهرداری دهید. برگه anmeldungsbestätigung را باید حتما پیش خود نگه دارید. برگه BMG همیشه نیاز نیست و در صورتی که خوابگاه هستید به شما برگه BMG را نمیدهند.
بعد از چند روز اگر خانه اجاره کرده باشید، نامه rundfunk که همان پرداخت مالیات شبکه های تلویزیون آلمان ZDF است برای شما پست میشود که ماهیانه باید ۱۷.۵ یورو واریز کنید. این کار با پرداخت قبض و یا ارسال به حساب قابل انجام است. اگر در خوابگاه ساکن باشید، نیاز به پرداخت مالیات رادیو تلویزیون نیست.
نکته مهم:
اگر شما به استان دیگری در کشور آلمان نقل مکان می کنید توجه داشته باشید که شاید لازم باشد قبل از ترک آن شهر، ثبت نام خود را باطل کنید. در برخی استان ها زمانی که شما در شهر جدیدی ثبت نام می کنید، آنها به شهری که شما قبلاً در آن ثبت شده بودید اطلاع می دهند. نکته مهم این که باطل کردن ثبت محل زندگی، زمانی که کشور را ترک می کنید امری ضروری و لازم است.
اگر دانشگاه شما در شهر دیگری است و شما در شهر دیگری ساکن هستید، باید در شهری که ساکن هستید ملده کنید. مثلا اگر دانشگاه شما در شهر بوخوم است و شما در شهر دورتموند زندگی می کنید، باید محل اقامت خود را در شهر دورتموند ملده کنید. در شهری که ملده هستید میتوانید ویزا را تمدید کنید حتی اگر دانشگاه شما در شهردیگری و در نزدیکی شهر دانشگاه شما باشد.
زمانی که محل اقامت خود را تغییر می دهید، از خانه قبلی abmelden میشوید. یعنی ثبت محل اقامت شما باطل می شود. معمولا اینکار با ملده نفر بعدی در خانه قبلی شما، بصورت خودکار انجام میشود. برای اینکه جای جدیدی که ساکن هستید را ملده کنید ، ummelden می کنید.
اگر کارت اقامت دریافت کرده باشید پشت آن در محل آدرس، برچسبی با آدرس جدید میچسبانند و روی آن مهر میکنند. اگر به مدت طولانی در محلی اقامت دارید حتما خود را ملده کنید. به عبارتی، باید خود را به شهرداری معرفی کنید(که البته همه این عقیده را ندارند و از عبارت مهم نیست استفاده میکنند. و باید منتظر عواقب آن نیز باشند).
تمدید ویزا

معمولا دانشجویان در هنگام ورود به آلمان دارای یک ویزای سه ماهه (یا کمتر)میباشند و بایستی قبل از اتمام این زمان،برای تمدید ویزا به اداره خارجی ها(Auslanderbehorde)مراجعه و ویزای خود را تمدید نمایند.
تمدید ویزا معمولا با قرار ملاقاتی که از طرف این اداره پیشنهاد میشود،و برای مدت یک سال انجام میگردد. در نظر داشته باشید که شما باید قبل از اتمام این زمان، مجددا برای تمدید ویزای خود درخواست بدهید. در برخی دانشگاه ها نیز بخش هایی برای تمدید ویزا وجود دارد که میتوان از طریق آنها مدارک را توسط اداره خارجی ها تمدید نمود.
مدارک مورد نیاز برای تمدید ویزا
-پاسپورت
-عکس
-کارت دانشجویی و گواهی اشتغال به تحصیل ترم جاری (Immatrikulations-Bescheinigung)
– در برخی مواقغ نامه از دانشگاه
-گواهی بورس و یا درآمد و صورت حساب بانکی و برای دانشجویان بدون بورس و درآمد حساب بانکی محدود(Sperrkonto)
شهرداری ها و خدمات آنها
در آلمان در هر بخش از شهر(Bezirk)یک شهرداری وجود دارد و معمولا شهرهای بزرگ تعداد زیادتری شهرداری نسبت به شهرهای کوچکتر دارند. شهرداری ها که در زمان یونان باستان در اروپا تشکیل شدند،در زمان قرون وسطی پیشرفتی فوق العاده داشته و مسئولیت های زیادی از جمله مسئولیت های سیاسی بر عهده گرفتند.
امروزه نیز شهرداری ها در آلمان دارای قدرت سیاسی و اجتماعی قابل توجهی هستند. شهرداری هر منطقه از شهر، آن بخش را اداره کرده و مسائل و مشکلات آن را حل مینماید. وظیفه مهم دیگر شهرداری ها نیز ثبت نام خانواده ها و افراد جدیدی است که به منطقه زیر نظر شهرداری نقل مکان نموده اند.
برای گرفتن اطلاعات مربوط به محله یا منطقه، شهرداری آن منطقه جوابگو است. قابل ذکر است که بسته به شهرداری هرچند وقت یکبار (۶ ماه یا سالی یکبار) مجله در شهرداری منطقه چاپ میشود که رایگان در اختیار افراد قرار گرفته و در آن اطلاعات کافی در مورد آن منطقه وجود دارد. توصیه میشود که شخص در هنگام ورود به یک منطقه جدید از شهر، این مجله را تهیه و مورد استفاده قرار دهد.
در مجله شهرداری و یا دفترچه های موجود در شهرداری میتوان اطلاعاتی از قبیل آدرس و تلفن های ضروری، ادارات موجود در منطقه، پزشکان، مدارس منطقه زیر نظر شهرداری و کلاس های زبان و … مختلف در آن منطقه را پیدا نمود.
مدرسه زیر نظر شهرداری Volkshochschule یا مدرسه عالی ملی میباشد که دارای کلاسهای متعددی، از جمله کلاس های زبان های مختلف و آلمانی است.از آنجا که این مدرسه، یک مدرسه دولتی است، قیمت های آن بسیار ارزان بوده و نیز دارای کلاس های مختلفی است که میتواند توسط دانشجو و به ویژه خانواده وی مورد استفاده قرار گیرد. هر چند سطح زبان تدریس شده در این مدارس ابتدایی و یا محاوره ای است و برای دانشجویانی که قصد تحصیل در دانشگاهها را دارند، مناسب نیست.
ادارات پلیس و خدمات آنها
پلیس در آلمان وظایف متعددی دارد که از جمله مهمترین آنها میتوان به تامین امنیت و نظم و انظباط جامعه اشاره نمود. با توجه به اهمیت احترام به قانون در جامعه آلمان، هر گونه قانون شکنی افراد با برخورد شدید روبرو خواهد شد.
پلیس های آلمان در عین مودب بودن، خشن بوده و دارای قوانینی کاملا معین هستند و تقریباٌ هیچ پلیسی با میل خود و بدون توجه به قوانین وضع شده، کاری انجام نمیدهد و در صورت رخداد چنین مساله ای حتما پلیس مرتکب خلاف، محاکمه خواهد شد.
یکی از قوانین مهمی که میبایست شخص ساکن در آلمان و مخصوصا افراد خارجی که از سیستم قانونی آلمان اطلاع اندکی دارند، مورد توجه قرار دهد، این است که به محض رخ دادن مشکلی در خیابان یا در محل زندگی بدون وقفه به پلیس محل خود اطلاع داده و به هیچ وجه خودشخصا برای رفع مشکل اقدام ننماید.
برای مثال در صورتی که همسایه ای موجبات آزار و اذیت همسایه های دیگر را فراهم کرد با تلفن به پلیس، پلیس مشکل را بررسی و حل خواهد کرد و احتیاجی به دخالت مستقیم شخص نیست.
قابل ذکر است که در آلمان پلیس های متفاوتی وجود دارد که از آن جمله میتوان به پلیس جنایی، عبور و مرور، نظم شهری، پلیس مرزهای استانی و ….اشاره نمود. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر درباره پلیس ایالات مختلف آلمان ،میتوان به سایت زیر مراجعه کرد.
همچنین پلیس هر منطقه اطلاعات افراد ساکن در آن منطقه را از طریق شهرداری محل سکونت دریافت میکند و لذا شخص در هنگام خروج از یک منطقه از شهر و سکونت در منطقه جدید بایستی به شهرداری و یا اداره پلیس اطلاع دهد.
انتقال همسر و فرزندان به آلمان

مراحل اداری دریافت ویزای آلمان برای همسر و یا فرزندان دانشجو شبیه مراحل اداری طی شده برای ویزای دانشجو میباشد و معمولا دو تا سه ماه به طول می انجامد.برای ویزای همسر به ترجمه عقدنامه و معمولا یک گواهی مبنی بر داشتن معلومات پایه زبان آلمانی نیاز است.
در خواست و دریافت ویزای آلمان برای دانشجو،همسر و فرزندان و حتی سفر به آلمان میتواند به صورت همزمان انجام شود،ولی در صورتیکه شخص محل اقامت طولانی مدتی اجاره نکرده،بهتر است ابتدا به تنهایی به آلمان سفر کرده و همسر و فرزندان وی پس از عقد قرارداد خانه و سکونت در آن توسط دانشجو،به آلمان مسافرت نمایند.
نکاتی در مورد ضمانت مالی(ساپورت مالی) از آلمان

در خصوص دریافت ویزای آلمان و یا تمدید ویزای خود در آلمان، می توانید به جای سپردن مبلغ ۱۰۲۳۶ در بانکی در آلمان، از دوستان و آشنایان خود که دارای اقامت آلمان می باشند، نامه ضمانت مالی دریافت نمائید.
به یاد داشته باشید که این افراد باید حتما اقامت دائم آلمان را دارا باشند و همچنین دارای درامد کافی از نظر مالی باشند که بتوانندبه عنوان حامی شما نیز معرفی شوند. معمولا اگر فرد بالای ۲۰۰۰ یورو در آمد ماهیانه داته باشد(یک نفر تنها) می تواند به عنوان ضامن و یا ساپورتر شما معرفی شود.
ساپورتر مالی را اگر می خواهید به سفارت ارائه دهید حتما باید اصل آن را در دست داشته باشید و کپی آن قابل قبول نمی باشد. بیاد داشته باشید که در فرم ساپورت مالی، آدرس ضامن باید در قسمت مربوطه قید شود .چون ممکن است اکثر کسانی که با ضمانت نامه مالی اقدام می کنند شهر ضامن مالی آنها با شهر دانشگاهشان یکی نباشد .
در صفحه اول ضمانت نامه آدرس و مشخصات ضامن قید می شود . یادآوری می شود که فرم ضمانت نامه مالی از نظر ظاهری شبیه دعوت نامه شینگن است و تفاوت هایی نیز دارد که این تفاوت ها در صفحه دوم ضمانت نامه است.
در کادر بالایی ضمانتنامه نباید قید شود شما به عنوان مهمان می آیید. باید نوشته شود (wie Gastgeber.همچنین در همین قسمت نیاز است که آدرس شما نوشته شود و به یاد داشته باشید که نباید آدرس ضامن نوشته شود (اگر شما خوابگاه دارید ضامن شما می تواند آدرس خوابگاه شما را ارائه دهد در غیر اینصورت این فیلد را خالی بماند).
در قسمت پایین و سمت راست ضمانت نامه چهار گزینه است که گزینهnachgewiesenباید حتما تیک داشته باشد وگرنه روز مصاحبه به مشکل بر خواهید خورد. glaubhaft gemachtهم میتواند تیک دار باشد هم نباشد مهم nachgewiesenاست که باید تیک داشته باشد.
در پایین صفحه دوم ضمانت نامه؛ در کادر Bemerkungenدر قسمت voraussichtliche Dauer des Aufenthaltsنوشته شود unbekannt. و در قسمت Zweck des Aufenthaltsنوشته شود Studium